Trilogos

Onze democratische rechtsorde is het laatste gemeenschappelijke fundament van onze vrije samenleving.

Zij dient te worden onderhouden en wanneer nodig hersteld. Voor dit onderhoud en herstel zijn bijvoorbeeld tal van afspraken, wettelijke taken, instituties en procedures ingericht. We kunnen daarom tot op zekere hoogte een beroep doen op een bestaand kader.

Maar wat doen we wanneer het bestaande kader niet in staat blijkt om de vragen en opgaven op te lossen? Er dient dan een kadervernieuwing (innovatie) te worden bewerkstelligd. Innoveren verschilt wezenlijk in bijvoorbeeld proces en organisatie t.a.v. een gangbare bedrijfsvoering binnen het bestaande kader maar dient wel recht te doen aan dezelfde fundamentele principes die onze democratische rechtsorde mogelijk maakt.

Johan Thorbecke was als staatsman ook Innovator. Die ondanks structurele tegenwerking (van het toen bestaande kader) zijn innovatie, de parlementaire democratie, in 1848 realiseerde. In deze tijd is zijn innovatie voor iedereen heel gewoon en is er ook nu een sterke behoefte om het bestaande kader in stand te houden. Maar om Johan Thorbecke slechts als staatsman en niet als innovator te herinneren doet geen recht aan de dienst die hij ons allen heeft bewezen. Welke innovatie zou Thorbecke willen realiseren wanneer hij nu zou leven?

Ondanks enthousiasme en goede bedoelingen kunnen innovaties een negatief effect hebben op de werking van de democratische rechtsorde. Wat goed werkt binnen bijvoorbeeld het economisch domein kan helemaal verkeerd uitpakken in een ander domein. De introductie van marktwerking in menselijke zorg, algoritmes in oordeelsvorming en besluitvorming over belastingen en toeslagen zijn hier voorbeelden van.

Innovatie in dienst van de democratische rechtsorde maakt vernieuwing mogelijk zonder hierbij de grondslagen van de Democratische Rechtsorde aan te tasten.

Gamechangers die de democratische rechtsorde versterken en ontwikkelen. Gamechangers zijn ideeën, beleid of technieken die samenwerkingsvormen veranderen. Een voorbeeld uit het economisch leven is Uber. In dit voorbeeld stond het primaire proces (betaald personenvervoer door taxichauffeurs) niet ter discussie maar juist de wijze waarop bijvoorbeeld vraag en aanbod en betaling zijn georganiseerd. Een gamechanger voor het regeren van een land is de verandering van een aristocratie naar een democratie. In beide bestuursvormen gaat het over het landsbestuur, maar de wijze waarop dit wordt uitgevoerd verschilt fundamenteel. Gamechangers bieden een nieuw handelingsperspectief zonder het hogere doel te veranderen. Ergo, gamechangers die de democratische rechtsorde dienen stellen de democratische rechtsorde als hoger doel niet slechts in dialoog maar vooral door praktische (nieuwe) werkwijzen en samenwerkingsvormen die moeten leiden tot dit doel.

Positieve disruptie van bestaande systemen en stelsels. Disruptie is het op verstorende wijze beïnvloeden van iets bestaands met het doel het bestaande te veranderen. Disruptie is noodzakelijk omdat niet alle verandering autonoom tot stand kunnen komen. Positieve disruptie is disruptie die in dienst blijft staan van de ontwikkeling van onze democratische rechtsorde.

Het zijn systemen en stelsels die in belangrijke mate het handelingsperspectief van burgers bepalen. Wanneer de huidige praktijk niet langer bijdraagt aan de democratische rechtsorde, verplicht de ambtseed een ambtenaar invloed uit te oefenen op deze systemen en stelsels, waar nodig, door disruptie. Hiervoor hoeft dus geen vraag of opdracht te worden geformuleerd, dit ligt reeds in de ambtseed besloten.

Experimenteren met Domein Doorsnijdende innovaties. Domeinen zijn fragmenten van een geheel. Vaak ligt hier een ideële, thematische, beleidsmatige of praktische oorzaak aan ten grondslag. Tegelijkertijd zijn er ideeën, werkwijzen, middelen en technieken die in alle domeinen gebruikt worden. Zo gebruiken we bijvoorbeeld allemaal de euro als betaalmiddel, communiceren we via internet en is de voertaal gangbaar Nederlands op de werkvloer.

Het is interessant om innovaties te introduceren die door alle domeinen/thema’s/afdelingen kunnen worden benut. Daardoor ontstaat een brede verandering in dienst van de democratische rechtsorde.

Nieuw handelingsperspectief creëren voor burgers. Een samenleving overkomt ons niet, daar kun je individueel en collectief iets aan doen. Dat is de essentie van burgerschap. Een Burger is daarom anders dan een individu. Hij handelt in dienst van het algemeen belang. Het is binnen een democratische rechtsorde het hoogste en voornaamste publieke ambt. Burgerschap is een krachtig antwoord op doorslaand individualisme.

We realiseren gamechangers die burgers nieuw handelingsperspectief bieden zodat vanuit burgerschap aan onze samenleving kan worden gewerkt.

Trilogos is een organisatie van ervaren talent. Een samenwerking van Innovators die werken aan een buiten henzelf liggend doel: De Democratische Rechtsorde.

Tri & Logos

TRI – Reeds duizenden jaren onderscheiden beschavingen drie op elkaar inwerkende krachtenvelden. Een drieledigheid die tot vandaag herkend kan worden in onze samenleving. Dit zijn (1) het culturele krachtenveld, (2) het politieke krachtenveld en (3) het economische krachtenveld. Een bekendere afgeleide hiervan is bijvoorbeeld onderwijs, overheid en markt. 

De democratische rechtsorde biedt kaders en regels voor ieder krachtenveld afzonderlijk én de wijze waarop zij op elkaar inwerken. Ieder krachtenveld beschikt over tenminste een sociaal organisatorisch systeem waarlangs het handelingsperspectief van burgers mogelijk wordt. Deze zijn bijvoorbeeld het onderwijssysteem binnen het culturele krachtenveld, het democratische systeem binnen het politieke krachtenveld en het monetaire systeem binnen het economische krachtenveld. 

Democratische rechtsorde innovatie richt zich op innovaties die deze drie systemen kunnen veranderen zodat nieuw handelingsperspectief mogelijk wordt.

LOGOS – In filosofische zin verwijst “logos” naar het concept van rede, logica of woord. Het kan worden gezien als de rationele orde die ten grondslag ligt aan het universum. Logos verwijst naar een coherent geheel van universele wetmatigheden, ideeën of principes. Wanneer we de relatie tussen Logos en de Democratische Rechtsorde leggen betreft het dus geen universele wetmatigheden die tot de fysica behoren maar betreft het universele wetmatigheden die behoren tot het sociaal organisme van mensen. Dit zijn wetmatigheden die niet gegeven zijn door de natuur maar juist door bewust menselijk handelen in de wereld worden gerealiseerd. Om die reden bestaan deze wetmatigheden dankzij het bewustzijn dat mensen over deze wetmatigheden verwerven. Zonder bewust menselijk handelen verworden deze wetmatigheden en verliezen zij hun kracht in de wereld.